Dieta przy cukrzycy typu 2 jest bardziej wymagająca w stosowaniu niż przy cukrzycy typu 1, więc przedstawię tutaj kilka rad na temat tego co wybierać, aby ustabilizować poziomy glukozy we krwi.
Podstawowymi elementami, na które powinniśmy zwrócić uwagę przy wyborze produktów to:
- Indeks Glikemiczny – ( przy produktach węglowodanowych, które spożywamy pojedynczo ). Wskazuje jaką zdolność ma dany produkt węglowodanowy do wzrostu poziomu cukru (glikemii) we krwi. Tyczy się to niestety tylko produktów węglowodanowych. Przykładem może być arbuz, ma bardzo wysoki indeks glikemiczny (IG = 72), zaś jego wartość dla czekolady wynosi 49. Pozornie owoc nie powinien mieć większej ilości węglowodanów niż czekolada mleczna, obfitująca w cukry proste. Różnica jednak wynika z zawartości tłuszczów spowalniających wchłanianie cukrów. Dla porównania żeby zjeść 50 g węglowodanów z arbuza musielibyśmy zjeść go ok. 800 g, a przy czekoladzie będzie to ok. 100 g. Badania wśród zwierząt i ludzi pokazują, że duże spożycie posiłków bogatych w węglowodany o wysokim IG powoduje większą insulinooporność tkanek, niż w przypadku spożycia węglowodanów o niskim IG.
Indeks glikemiczny bierze pod uwagę tylko to, jak dany produkt zachowuje się pojedynczo. Jest również zależny od wielu czynników takich jak:
- Stopień rozdrobnienia produktu,
- Inne składniki posiłku,
- Forma skrobi występująca w produkcie,
- Stopień przetworzenia i dojrzałości produktu,
- Temperatura posiłku,
- Zawartość błonnika.
Na przykładzie płatków owsianych można wyróżnić dwa indeksy glikemiczne: - Płatki owsiane błyskawiczne – IG=83
- Płatki owsiane górskie niegotowane – IG=40.
Produkty surowe lub niedojrzałe (np. zielone banany) mają zazwyczaj niższy IG niż produkty gotowane czy dojrzałe. Wynika to z tego, że skrobia w procesie obróbki termicznej czy dojrzewania rozkłada się na czynniki pierwsze i w konsekwencji jest więcej cząsteczek glukozy w produkcie. Przykładowo: - Zielony banan 80% skrobi – IG=40
- Dojrzały banan 5% skrobi – IG=79
- Marchew surowa – IG=30
- Marchew gotowana – IG=80
- Ładunek Glikemiczny ( przy całych posiłkach ). Wskaźnik, który określa w jaki sposób posiłek wpłynie na glikemię po posiłku. Poprzez złożoność posiłku, który zawiera zarówno węglowodany, białko jak i tłuszcze ŁG obniża się, ponieważ wchłanialność cukrów jest wolniejsza. ŁG jest dokładniejszym wskaźnikiem na to jak zachowa się nasz poziom glikemii.
Jak obliczyć Ładunek Glikemiczny?
Węglowodany (g) produktu mnożymy przez Indeks glikemiczny produktu i następnie dzielimy przez 100.
Przykład:
Obliczmy ładunek glikemiczny 100 g arbuza, zwykłego chleba i chleba żytniego.
Dane:
- arbuz, IG = 72, zawartość węglowodanów = 3,2 g
- chleb zwykły, IG = 69, zawartość węglowodanów = 57 g
- chleb razowy, IG = 47, zawartość węglowodanów = 41,5 g
Ładunek glikemiczny – wyniki
- arbuz: 72 x 3,2/100 = 2,30
- chleb zwykły: 69 x 57/100 = 39,33
- chleb razowy: 47 x 41,5/100 = 19,50
- Poniżej 10 – niski ŁG
- 11-19 – średni ŁG
- Powyżej 20 – wysoki ŁG
- Ilość błonnika w w danym posiłku oraz ogólnie w diecie. Jeśli zjemy posiłek z większą zawartością błonnika to będzie się on dłużej trawił i tym samym wzrost poziomu glikemii we krwi będzie łagodniejszy. Wyniki badań wskazują, że dieta bogata w błonnik obniża średnią, a zwłaszcza poposiłkową glikemię, jak również stężenie HbA1c u chorych na cukrzycę, zmniejsza częstość epizodów hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą typu 1, a także insulinemię u osób z cukrzycą typu 2.
- Poniżej znajduje się tabela indeksu glikemicznego, w której od 0 do 105 znajdziemy większość popularnych produktów. Dzięki niej będzie można dobrać sobie produkty, które znajdą się w naszej diecie.
Bibliografia:
- Korzeniowska K., Jabłecka A. Cukrzyca (Część III) Dieta w cukrzycy. Farmacja Współczesna,2009; 2: 110-116
- Hopping B. N., Erber E., Grandinetti A. i wsp. Dietary fiber, magnesium, and glycemic load alter risk of type 2 diabetes in a multiethnic cohort in Hawaii. J Nutr, 2009:109
- Andrew N. Reynolds, Ashley P. Akerman, Jim Mann. Dietary fibre and whole grains in diabetes management: Systematic review and meta-analyses. PLOS Medicine, 2020; 17 (3): e1003053
1
2
3